سنجش و ارزیابی میزان تاب آوری کالبدی اجتماع های شهری در برابر زلزله (مطالعۀ موردی: محله های شهر تهران)

امروزه خسارت‌های فراوان مخاطره‌های طبیعی و انسانی به محیط و کالبد شهرها موجب شده است که مفهوم تاب‌آوری برای کاهش آثار سوانح، به حوزه‌ای مهم در عرصة مدیریت بحران تبدیل شود. این پژوهش کاربردی است و با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی، با هدف شناسایی شاخص‌ها و عوامل مؤثر بر تاب‌آوری کالبدی محله­های شهری، سنجش و ارزیابی میزان تاب‌آوری کالبدی در محله­های منتخب شهر تهران و ارائة چارچوبی برای سنجش میزان تاب‌آوری کالبدی در شهرها انجام شده است. جامعة آماری این پژوهش، تمام خانوارهای ساکن در محله­های شهر تهران است. حجم نمونه در تحقیق، با استفاده از فرمول کوکران، معادل 369 خانوار برآورد شد. برای انجام پژوهش، ابتدا با استفاده از منابع کتابخانه‌ای، شاخص‌ها و عوامل مؤثر بر تاب‌آوری کالبدی اجتماع­های شهری شناسایی و تعریف عملیاتی شدند و سپس با استفاده از روش میدانی و پرسشنامه، جمع‌آوری اطلاعات مورد نیاز تحقیق صورت گرفت. در مرحلة بعد، با استفاده از روش مجموع سادۀ وزین (SAW)، ماتریس اولیة تصمیم‌گیری تهیه شد و سپس براساس روش الکتره، وضعیت محله­های مورد مطالعه از نظر تاب‌آوری کالبدی محاسبه شد. نتایج نشان می­دهد محلة قیطریه و قلعه‌مرغی به‌ترتیب، از نظر تاب‌آوری کالبدی در بهترین و بدترین وضعیت و محله­های ستارخان و نارمک در رتبه‌های دوم و سوم از نظر تاب‌آوری کالبدی قرار دارند. همچنین به‌دلیل داشتن قابلیت اجرایی، می­توان از چارچوب این پژوهش برای سنجش و ارزیابی میزان تاب‌آوری در سایر محله­ها و نواحی شهری استفاده کرد.